Një variant ngjitës i gripit të shpendëve ka prekur Shtetet e Bashkuara që nga fillimi i vitit 2022, duke shkaktuar dëme të mëdha në fermat dhe shpendët e vendit. Sipas Qendrave për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve (CDC), sëmundja ka prekur mbi 58 milionë pula dhe shpendë të tjera shtëpiake.
Më 25 mars, virusi u raportua zyrtarisht edhe te bagëtitë, pasi analiza e qumështit të papërpunuar në Texas dhe ndoshta në New Mexico rezultoi pozitive ndaj gripit të shpendëve, sipas Departamentit të Bujqësisë së SHBA-së (USDA). Më 18 dhjetor, CDC konfirmoi rastin e parë “të rëndë” të gripit të shpendëve te njerëzit. Po atë ditë, guvernatori i Kalifornisë, Gavin Newsom, shpalli gjendjen e emergjencës për shkak të përhapjes së shpejtë të virusit.
Deri më tani, CDC ka raportuar 61 raste të konfirmuara te njerëzit, më shumë se gjysma e tyre në Kaliforni. Gjithashtu, ka dyshime për raste të tjera ende të pakonfirmuara.
Edhe pse gripi i shpendëve rrallë prek njerëzit, ky shpërthim ka ngritur shqetësime mes ekspertëve për rrezikun e një pandemie të mundshme. Më poshtë janë detajet kryesore për të mbrojtur veten, duke përfshirë simptomat dhe masat parandaluese që duhen marrë.
Çfarë është gripi i shpendëve?
Sipas CDC-së, gripi i shpendëve është një sëmundje që prek shpendët dhe shkaktohet nga infeksioni me viruset e gripit të tipit A. Tek kafshët, gripi i shpendëve është shumë ngjitës dhe shpesh fatal. Virusi përhapet përmes pështymës, sekrecioneve dhe jashtëqitjeve të shpendëve të infektuar.
Ky grip nuk është një problem vetëm në SHBA. Ai tashmë është përhapur në mbarë botën, duke prekur kafshët në Evropë, Azi dhe Afrikë. Shpendët e egër (sidomos shpendët ujorë) dhe shpendët shtëpiake (pula, gjela, rosa, pata etj.) janë më të rrezikuar, sipas USDA-së.
A mund të infektohen njerëzit nga gripi i shpendëve?
Po, por rreziku mbetet i ulët. “Individët që punojnë në fermat e pulave ose bagëtive, si dhe ata që konsumojnë qumësht të papërpunuar, janë më të rrezikuarit,” thotë Dr. Amesh Adalja, ekspert i sëmundjeve infektive. “Pjesa tjetër e popullatës ka një rrezik shumë të vogël.”
A përhapet gripi i shpendëve nëpërmjet ajrit?
Po, virusi mund të përhapet përmes grimcave të pluhurit ose pikave në ajër.
A mund të ketë një pandemi të gripit të shpendëve te njerëzit?
Ekziston mundësia. “Shqetësimi është se disa lloje të gripit të shpendëve mund të zhvillojnë aftësinë për t’u përhapur mes njerëzve, ashtu si pandemia e vitit 1918,” thotë Dr. Adalja. Megjithatë, ai shton se lloji aktual i virusit (H5N1) ka kufizime në përhapjen mes njerëzve, ndaj nuk konsiderohet ende një lloj pandemik.
Shenjat e gripit të shpendëve te kafshët:
Mungesë energjie dhe oreksi
Enjtje dhe ngjyrë të purpurt në pjesë të trupit
Diarre
Sekrecione nga hunda
Kollë dhe teshtima
Rënie të prodhimit të vezëve
Vdekje të papritur
Shenjat e gripit të shpendëve te njerëzit:
Skuqje të syve
Simptoma të lehta si gripi i zakonshëm
Temperaturë
Kollë
Dhimbje trupi
Pneumoni
Nëse keni qenë në kontakt me shpendë të infektuar dhe ndjeni këto simptoma brenda 10 ditësh, izolohuni dhe kontaktoni autoritetet shëndetësore lokale.
Parandalimi te njerëzit
CDC rekomandon:
Shmangni kontaktin direkt me shpendët e egër.
Mos hani produkte të papërpunuara, si qumështi ose vezët e pagatuara.
Përdorni doreza dhe lani duart pas kontaktit me shpendët.
A duhet të ndaloni konsumin e pulave ose vezëve?
Jo. Mishi dhe vezët e gatuara mirë janë të sigurta për konsum.